Diz Çıkıkları

Diz bağlarını, kapsülü tüm ve diğer destek yumuşak dokuların ağır yaralanmasından sonrasında görülür. Görülme oranı az ise de ciddi nörovasküler sorunlara yol açabilir.

Diz çıkıkları gerek oluşturduğu gerekse eşlik eden patolojiler açısından önem taşır. Öncelikli eşlik eden patoloji peroneal sinir lezyonudur. Üçte bir olguda damar yaralanması vardır. Diz çıkıklarının hepsinde ön çapraz bağ yırtılması vardır. Arka çapraz bağ kopukluğu yaralanmanın şiddetine bağlı olarak gelişebilir. Ayrıca medial ve lateral plato kırıkları, tibia ve fibula cisminde kırık gelişebilir.

Diz çıkıları açık ve kapalı çıkık diye ayrılır. Fakat en geçerli sınıflandırma tibianın femura olan konumuna göre yapılır. Buna göre diz çıkıkları 5 grupta incelenir. Bunlar öne çıkık, arkaya çıkık ,laterale çıkık , mediale çıkık ve rotastonlu çıkık şeklindedir. Ençok (%30 - %50) öne çıkık olur.

Belirti ve bulgular: Dizde deformite çok çarpıcıdır. Tibia, femurun önünde bulunursa buna öne çıkık denilir ve bu dizin hiperekstansiyonuna deformitesine neden olur. Dizde şişme, ekimoz ve duyarlılık vardır. Kapsül tam yırtılırsa şişme olmaz çünkü hematom adele boşlukları arasına yayılır. Arter nabzı, his ve motor kontrol çok titizlikle yapılmalıdır. Akut vasküler komplikasyon acil olarak kontrol altına alındıktan sonra ön-arka ve yandan radyografi yapılır.

Tedavi: Çıkık bulguları tespit edildiği zaman acilen tedavi gereksinimi vardır. Redüksiyon anestezi altında yapılmalıdır. Öne çıkıklar distal ve proksimalden uzunlamasına traksiyon ve önde bulunan tibianın arkaya itilmesiyle kolayca redükte edilir. Lateral ve medial çıkıklarda benzer manipulasyonlarla redükte edilir.

Diz redükte edildikten sonra gerekirse hemartroz ponksiyonla boşaltılır, diz 15-20 derece fleksiyonda posterior alçı ateline alınır. Açık çıkıklarda basınçlı serumla yıkama ve debridement işlemi ile birlikte redüksiyon yapılır. Redükte edilemeyen olgularda ve popliteal damar yırtığı olanlarda cerrahi redüksiyon yapılır. Damar patolojisi olan olgularda trombektomi, damar grefi veya protez gibi girişimler 6, engeç 8 saatte yapılmalıdır.

Kapalı redüksiyonun gerçekleştirilemediği olgularda redüksiyonu engelleyen patolojiler cerrahi olarak ortadan kaldırılmalıdır. İlk tedaviyi takiben instabilite ve stress testleri yapılarak bağlardaki patolojiler araştırılır. Cerrahi girişimde bağlar, kapsül, menisküs, kondil yüzleri dikkatle incelenir ve gerekli onarım yapılır.